Ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του σπουδαίου καθηγητού και συγγραφέα Γεωργίου Παπαγεωργίου - Εράλδυ  "Προς ενιαίον Σύστημα Ελληνικής Αγωγής" - Τρίκαλα 1932.



- Η εκπαιδευτική µεταρρύθµιση του 1929-1932 έχει σαν στόχο τον εξευρωπαϊσµό της χώρας και την είσοδός της στον σύγχρονο κόσµο.

- Ο συγγραφέας (στο απόσπασμα που παραθέτουμε) σχολιάζοντας τις αλλαγές που επιφέρει, μιλά για το (πάντα επίκαιρο) ζήτημα της ελευθερίας του παιδιού και της οικειότητας του δασκάλου προς αυτό, στον τρόπο με τον οποίο θα επιτύχουν οι εκπαιδευτικοί σαν αληθινοί παιδαγωγοί να δώσουν στα παιδιά "ελευθερία χωρίς να δημιουργήσουν αναρχία", αλλά και πως θα αυξήσουν με προσοχή την αυτενέργεια των μαθητών...

-"Είναι η μεγάλη τέχνη του αληθινού παιδαγωγού, η οποία δεν διδάσκεται"...
(Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΕΡΑΛΔΥ)



«Την κατάστασή μας αυτή εχειροτέρευσε τώρα τελευταία και η ψευτοπαιδαγωγική κίνηση, η οποία στα μυαλά μερικών δασκάλων επέφερε τελεία σύγχυσι και παρανόηση.

Παρενοήθησαν π.χ. τελείως το ζήτημα της ελευθερίας του παιδιού και της οικειότητος του δασκάλου προς αυτό.

Πολύ ολίγοι κατόρθωσαν ν' αφήσουν ελεύθερο το παιδί χωρίς να βλάψουν την σεμνότητα, την ευγένεια, την πειθαρχία και την τάξη, και ακόμα λιγότεροι κατέβηκαν εις το επίπεδόν του χωρίς να κατατριβούν.

Ανθρώπους κανένας άλλος δεν φτιάχνει...

Τόσες και τόσες γενεές Ελλήνων απέθανον με τον θαυμασμόν των προγόνων χωρίς να ξέρουν ποίοι ήσαν αυτοί οι πρόγονοι, και γιατί τους εθαύμαζον.

«Ο σκοπός μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ανδρείκελα ψοφοδεή* έρποντα κολακευτικά, αλλά προσωπικότητας ανεξαρτήτους με βούλησιν όσο το δυνατόν αγαθήν και ισχυράν.

Γι' αυτό δεν πρέπει να περιορίζωμε το παιδί, εκεί πού μπορεί να είναι ελεύθερο, την ελευθερία θα την επεκτείνουμε, όσο είναι δυνατόν, και θα περιβάλλουμε μάλιστα το παιδί και δια της εμπιστοσύνης μας.

Δεν μπορούμε να ελπίζουμε ανωτερότητα άνευ εμπιστοσύνης.

Εδώ όμως είναι η μεγάλη τέχνη του αληθινού παιδαγωγού, η οποία δεν διδάσκεται, να δώσει ελευθερία χωρίς να δημιουργήσει αναρχία.

Το τοιούτον είναι κατορθωτόν διότι δεν θα δώσωμεν απόλυτον ελευθερία.

Απόλυτος ελευθερία δεν υπάρχει πουθενά. Εις το σχολείον επιβάλλεται να μην υπάρχει.

Η ελευθερία που θα δώσωμε εμείς, θα κινηθή μέσα στο περιθώριο των νόμων μας.

Η ελευθερία του τον εξής σκοπόν έχει : να μην επιδράση βλαβερά στην ψυχή του παιδιού ο δάσκαλος.

Ενώ θα δώσουμε ελευθερία, δεν θα χαλαρώσωμε καθόλου την τάξη και την πειθαρχία. ...

Δια της διδασκαλίας μας να καταφέρουμε τα παιδιά να αγαπήσουν την πειθαρχία και την οργάνωση και να την επιζητούν μόνα των.

Δεν είναι δύσκολον, αρκεί να δείξωμε την διαφοράν, που υπάρχει μεταξύ δούλων και ελευθέρων.

Και εδώ το τέλειον επιβάλλει να οργανωθούν τα παιδιά μόνα των.

Αυτό προσπαθούμε να το επιτύχουμε με τας σχολικάς κοινότητας.

Αυτός είναι ο κυριώτερος σκοπός, τον οποίον επιδιώκομεν με τας κοινότητας, ν' αυξήσωμε την αυτενέργειαν των μαθητών.

Και εδώ όμως χρειάζεται προσοχή.

Τα παιδιά μπορούν να παρασυρθούν εύκολα και η κοινότης να αναπτύξη άλλας κακίας, που δεν ισοφαρίζουν το αγαθόν της αυτενεργείας"...

Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΕΡΑΛΔΥ




*Ψοφοδεής -ής -ές : (λόγ.) ως μειωτικός χαρακτηρισμός προσώπου που κυριεύεται εύκολα από υπερβολικό φόβο δειλός, άτολμος.


Επιμέλεια - Νίκος Μουτσίκας
Τρίκαλα 8 Σεπτεμβρίου 2019
(Με αφορμή την έναρξη του νέου εκπαιδευτικού έτους και με τις ευχές μας σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς για ΚΑΛΗ και ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ χρονιά)