Το Βαρούσι των Τρικάλων (Πεζογράφημα του Νίκου Μαλαβάκη)

Δείτε και άλλα θέματα στην ενότητα:
Το Βαρούσι των Τρικάλων (Πεζογράφημα του Νίκου Μαλαβάκη)
 
Την πόλη μας την στεφανώνει ένα οχυρωμένο Κάστρο, Φρούριο το λέμε, και στα πόδια του έξω από τα Τείχη, κουρνιάζει η συνοικία Βαρούσι.


Βαρούσια, έχουν κι άλλες ελληνικές πολιτείες, επειδή η λέξη στα Τούρκικα σημαίνει προάστιο, όπως μας μάθαινε ο Δάσκαλός μας.

Πεζογράφημα, δημοσιεύτηκε στο 
ΤΡΙΚΑΛΙΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 93-94

Τότε οι άνθρωποι ήξεραν γράμματα, ενώ σήμερα είναι για φρου-φρου κι αρώματα. Είχα πει κάποτε στο γιο μου να ρωτήσει τον δικό του Δάσκαλο για τη σημασία της λέξης κι αυτός μου έφερε για απάντηση αέρα κοπανιστό.  

Σας το αναφέρω, επειδή εκεί έχω ένα οικοπεδάκι πατρικό ανεκμετάλλευτο τόσα χρόνια.

Ποιος είχε παραπανίσια λεφτά... Παιδιά, Σχολεία, Φροντιστήρια, επισκευές στο σπίτι που κατοικούμε, ακρίβεια, άσ' τα, φασκέλωσ' τα!
Την αξία του την έχει όμως, άσχετα αν ο άντρας μου λέει ότι, αν είχε αξία, δεν Θα μου το έδινε προίκα ο πατέρας μου. Τι να του πεις τώρα, που κάθε τόσο μου την πετάει την καμπανιά ο κρυφοπροικοθήρας;

Στο κάτω κάτω λίγο του πέφτει του κυρίου; Τόσο σπουδαίος είναι αυτός δηλαδή; Θα ήθελα να είχε παντρευτεί καμιά ξεβράκωτη, όπως κάποιοι άλλοι φίλοι του, να τον έβλεπα εγώ τι θα έλεγε...

Ο πατέρας μου έλεγε ότι ευτυχώς που το οικόπεδο δεν είναι χαμηλά, γιατί τότε ίσως θα έκρυβε αρχαιότητες και δεν Θα μπορούσαμε να το οικοδομήσουμε.


Εγώ λέω τι να το κάνω και που οικοδομείται; Ποιος έχει λεφτά για χτίσιμο; Μα και πάλι, ποιος το αναλαμβάνει με τόσο χαμηλό συντελεστή δόμησης που έχει; Ο άντρας μου άλλωστε δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ του για χρήματα, οικοδομές και αρχαία.

Αυτουνού δος του τον Καφενέ και την τσάκιση στο παντελόνι του. Πώς τα βολεύω εγώ, με ρώτησε; Ένας Θεός ξέρει. Εδώ όλος ο κόσμος βγάζει λεφτά απ' τα ξένα οικόπεδα που σκάβουνε οι αρχαίο-κάπηλοι και να μη βγάλουμε εμείς απ' το δικό μας;

Μακάρι να βρίσκονταν αρχαιότητες στο οικόπεδο της προίκας σου, μου λέει, να ησυχάσω κι εγώ απ' αυτό που μου κοπανάς συνέχεια «η προίκα μου και η προίκα μου»!
Να το πάρει το Κράτος, να ησυχάσουμε!

Άκου λογική... Δεν ήξερα ότι θα μου το παίξει ο κύριος τώρα πίσω πίσω και Εθνικός Ευεργέτης... Οι άντρες είναι τα πιο συντηρητικά ζωντόβολα. Ζούνε στον αιώνα του Σίνα και του Βαρβάκη και μας παριστάνουν και τους προοδευτικούς από πάνω. Πού να καταλάβει αυτός ο χοντροκέφαλος ότι αυτό το οικόπεδο είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχω...

Ας όψονται αυτοί οι καταραμένοι που κήρυξαν την περιοχή διατηρητέα και Θα 'βλέπαν τι πολυκατοικιάρα θα ύψωνα εκεί με αντιπαροχή.

Αλλά έτσι είναι οι ονειροπαρμένοι. Μας έφαγαν πια! Σκάρωσαν Συλλόγους και Επιτροπές και Αντιπροσωπείες και Οργανώσεις, για να σώσουν το Βαρούσι.


Αυτό που είναι γεμάτο χαλάσματα! Τι να σώσουν; Τη μούχλα και τα ετοιμόρροπα; Το βιργιάνι; Ο Δάσκαλός μας όλο κι όλο στο Δημοτικό μια βόλτα μόνο μας είχε πάει κοντά 'κει αλλά απ' ό,τι θυμάμαι, ούτε αυτός είχε δείξει κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θαυμασμό για την περιοχή.

Ποιος ξέρει από ποια χαλάσματα Θα ήθελε να ξεφύγει κι αυτός ο έρμος, ποιος ξέρει σε ποια ανήλιαγα δρομάκια θα είχε ζήσει τη μίζερη ζωή του...


Πες, πες όμως τον κατάφεραν τον Δήμαρχο, και δεν ξέρω ποιον άλλον, να αναβαθμίσει τα στενοσόκακα. Κι αν πας να πεις και τίποτα για το ότι πετάνε τα λεφτά τους, σου το ρίχνουνε στην ΕΟΚ και άντε να βρεις εσύ στα κιτάπια τους στις Βρυξέλλες ποιος λέει αλήθεια και ποιος όχι.

Αντί να βάλουνε τα δυνατά τους να αλλάξουνε το Νόμο για τους συντελεστές δόμησης, αυτοί μεγαλοπιάνονται και συνδέουνε τούς ομφάλιους λώρους τους με τις Ευρώπες. Άσε που μια ζωή μου χρησίμευε το οικοπεδάκι μου, για να πετάω όλη την άχρηστη σαβούρα απ' το σπιτικό μου...

Ήτανε η χαβούζα μου και η χωματερή μου. Τώρα θα μου είναι δύσκολο πια, αφού εξωραϊζεται η περιοχή. Κάθε μέρα και μας δυσκολεύουν τη ζωή μας όλοι αυτοί οι ψευτοκουλτουριάρηδες οι αλαφρογεννημένοι.

Μανία που την έχουνε τέλος πάντων με τα διατηρητέα και τις αναπαλαιώσεις και τα παραδοσιακά! Θα ήθελαν, παρακαλώ, να γυρίσουν στις φουφούδες και στα σαλέπια και στα μαντζούνια και να κουβαλάνε το νεράκι με τις βουτσέλες;

Τι τον έπιασε κι αυτόν τον καινούργιο Δήμαρχο, μόλις βγήκε, ν' αρχίσει τα έργα από 'κει; Μια ζωή το Βαρούσι κοιμόταν ήσυχο, τώρα τους έπιασε η πρεμούρα;


Στο Ρωμαίϊκο όλα πηγαίνουν αργά σαν τη χελώνα, τώρα πώς και στρώθηκαν στη δουλειά; Λες να πρόκειται να περάσει από 'κει ο Νομάρχης η ο Υπουργός η ο Βασιλιάς;

 Τώρα πάντως, ό,τι και να πω εγώ, πλακοστρώνονται τα δρομάκια, όμορφα είναι, δεν λέω, και οριοθετείται οριστικά το οικοπεδάκι μου. Μέχρι τώρα τα σύνορα δεν ήταν και πολύ ξεκαθαρισμένα, μπρος του είχε χώμα και δίπλα του και πίσω άχτιστα μπαϊρια και σαράβαλα.

Γι' αυτό Θα πρέπει να σπεύσω να ξεκλέψω μερικά τετραγωνικά μέτρα μετακινώντας τα πασάλια, τουλάχιστον εκεί που είναι μπροστά στη φάτσα, στο δρόμο, προτού πλακοστρωθεί, οπότε θα φαίνεται το όριο.

Θα μου πείτε ότι έτσι θα κάνω καταπάτηση. Μα, τι να καταπατήσω εγώ η δόλια μου; Οι άλλοι καταβρόχθισαν ολόκληρα βουνά και λαγκάδια κι εγώ που έχω ένα οικοπεδάκι, μια χεσιά τόπο όλο κι όλο; Τι είν' ο κάβουρας, τι το ζουμί του;  Άρχισα λοιπόν να πηγαίνω σούρουπο.

Κάθε φορά έσκαβα και μετακινούσα κι από ένα πάσσαλο, να μη δώσω και στόχο, επειδή ο κόσμος είναι κακός και χαζός και ανακατεύεται εκεί που δεν τον βλάπτεις. Ευτυχώς που δίπλα δεν κατοικείται κανένα από τα ρημάδια. Πρόσεχα κι από πάνω μου να μην πέσει κανένας τοίχος και με καταπλακώσει και άντε μετά να εξηγήσεις τι ζητούσα νύχτα στα χαλάσματα.

Πρόσεχα και στην επιστροφή. Ευτυχώς που υπήρχε ένα μονοπατάκι στην πλαγιά ανάμεσα στα πευκάκια και κατρακύλαγα από 'κει στο σπίτι μας στον παραποτάμιο.

Αν μ' έβλεπε κανείς και με ρωτούσε τι κάνω τέτοια ώρα παντρεμένη γυναίκα στις σκοτεινιές, είχα έτοιμη τη δικαιολογία: πήγα στο οικόπεδό μου, γιατί με ειδοποίησαν πως έπεσε ο φράχτης και μπαίνουν μέσα τα κάρα με τα γαϊδούρια. Τώρα ποια κάρα;

Κάθε Δευτέρα βλέπεις μονάχα κι από κανένα κάρο στην πόλη μας, αλλά τέτοιες ώρες τέτοιες λεπτομέρειες δεν τις προσέχει ούτε τις σκέφτεται ο άλλος. Είχα και την κρυφή ελπίδα να βρω αρχαιότητες. Και έτσι δυνάμωναν τα μπράτσα μου και έσκαβα όλο και πιο βαθιά, δήθεν για να μπήξω πιο στέρεα τον πάσσαλο. Η πόλη μας είναι αρχαιότατη, άρα πάντα κρύβει τεφαρίκια.


Από παλιά έστελνα το γιο μου, όταν ήταν μικρός, να παίζει εκεί, μήπως και βρει αρχαία. Αλλά μπα! Τίποτα? Αυτός δεν είχε μανία με τα φτυαράκια και το σκάψιμο, όπως όλα τα παιδάκια. Παράξενο! Τι θα γίνει, σκεφτόμουνα, στη ζωή του; Αγόρι και να μην παίζει με τα χώματα; Λες να μου βγει;... Ευτυχώς μου βγήκε σωστός.

Σκέψου να 'χαμε και τέτοια... Τουλάχιστον ας έβρισκα κάτι, να μην πάει ο κόπος μου χαμένος κα! να ξεπληρωθεί και η αγωνία μου. Επειδή κάθε φορά έπρεπε να ξεφουρνίζω μια δικαιολογία που αργούσα να γυρίσω σπίτι.

Ένα βραδάκι δοκίμασα τέτοια λαχτάρα, που μου λύθηκαν τα γόνατα. Βγήκε πάνω στα χώματα ένα στρογγυλό πέτρινο πράγμα και είπα μέσα μου: «Θεούλη μου, είμαι καλός άνθρωπος. Γι' αυτό και είμαι τυχερή!» Βρήκα επιτέλους ένα άγαλμα, σκέφτηκα, και αυτό θα είναι το πίσω μέρος απ' το κεφάλι του ή τα κωλομέρια του. Μπα!

Ήτανε μια μεγάλη κροκάλα ποταμίσια. Τι ζητούσε εκεί πάνω; Το ποτάμι είναι χαμηλά. Θα μου πεις ότι κάποτε βέβαια ολόκληρη η θεσσαλική πεδιάδα ήταν θάλασσα... Σκάβω, σκάβω και τίποτα. Εύχομαι να καθυστερήσουν τα δημοτικά έργα, ώστε να έχω καιρό για συστηματικότερες ανασκαφές. Τώρα εδώ είναι όλα ανασκαμμένα, ποιος θα προσέξει, αν σκάψω κι εγώ λίγο παραπάνω; 'Η αν μετακινήσω τα πασάλια;

Θα ήταν ίσως καλά να βάλω κανένα εμπόδιο στα δρόμο μπροστά στο οικόπεδο, να τους καθυστερήσω λιγάκι. Τι εμπόδιο όμως; Βράχο;
Να ζητήσω βοήθεια απ' τον άντρα μου, αποκλείεται, επειδή αυτός συνεργός μου δεν γίνεται. Μια ζωή με κοροϊδεύει για την προίκα μου και θα κοψομεσιαστεί τώρα να φρακάρουμε το πέρασμα;
Να βάλω συνεργό το γιο μου, αποκλείεται κι αυτό. Αυτός πετάει απ' τη χαρά του για το ότι γρήγορα θα γίνει επιτέλους εκεί ένας παράδεισος να βολτάρει ρομαντζάροντας σε περασμένες εποχές. Νέος είναι αυτός, Θεέ μου, η Ρετρό;

Που λέει ότι το Βαρούσι θα γίνει τουριστική ατραξιόν μοναδική στην Ελλάδα, για να μην πω, λέει, και όλης της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτός εκεί!
Το μυαλό του στα οικολογικά. Δεν βλέπει πως κανείς δεν ενδιαφέρεται για Οικολογία και για τέτοια;

Όλοι μου μιλάνε τάχατες γι' αυτά και δεν κάνουν τίποτα να σώσουν το περιβάλλον... Άσε πια την κόρη μου! Αυτή λέει ότι τώρα θα είναι ευκαιρία να ανοίξει εκεί Κατάστημα Τουριστικών Ειδών.

Άλλο τούτο πάλι! Αυτή καλέ σπουδάζει Φιλολογία! Μαγαζάτορας θα μου γίνει; Ο Κερδώος και ο Λόγιος Ερμής θα συμπνευματισθούν, μου απαντάει. Αντί να νοιάζεται για εμπόριο ο γιος μου, νοιάζεται η κόρη μου, η Φιλόλογος.


Όλα ανάποδα τα κάνεις, Θεέ μου, στο σπίτι μας... 'Έσκαψα, έσκαψα, δεν βρήκα τίποτα. Μου έμεινε, έστω, το κέρδος των λίγων τετραγωνικών. Ξέρεις πόσο μπορεί να φτάσουν εκεί οι τιμές μια μέρα; Τι να φτάσουν, που έφτασαν κιόλας.

Πάντως έσκαψα τόσο καλά, που την άνοιξη Θα βάλω κήπο και θα φάω τις πιο θραψερές ντομάτες και τα πιο τρυφερά μαρουλάκια. Το έκανα το χώμα με τα κρεμμυδάκια!


Νίκος Μαλαβάκης

ΤΡΙΚΑΛΙΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 93-94

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΔΤ
σελ. 21,22,23

Επιμέλεια για το fatsimare, (αποδελτίωση και μεταγραφή κειμένου & φωτογραφιών)
Nίκος Μουτσίκας

Δείτε video:

 

 

Επιστροφή