.gif)
Τα υπομνήματα εκλογής του Δωροθέου Σχολαρίου στις Μητροπόλεις Δημητριάδας, (23.9.1858) και Λάρισας (2.4.1870) και η παραίτηση
Ο Δωρόθεος Σχολάριος γεννήθηκε στις 2.2.1812 στη Βεντίστα, σήμερα Αμάραντο της Καλαμπάκας.
Ύστερα από πολύχρονη περιπλάνηση στα Τρίκαλα, Μετέωρα, Σκόπελο, Άγιο Όρος, Βουκουρέστι και Θεσσαλονίκη, για δουλειά και σπουδές, εκάρη μοναχός στις 26.9.1834, μετά από δύο μήνες χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος και στα 1836 ιερομόναχος.
Στις 12.3.1852 εκλέχθηκε μητροπολίτης Σωζοαγαθουπόλεως
Στις 23.9.1858 η Μητρόπολη της Δημητριάδας έμεινε απροστάτευτη καθώς ο Μητροπολίτης Γρηγόριος Δ΄ απεβίωσε.
Γι’ αυτό τον λόγο «οι ενδημούντες αρχιερείς» της Συνόδου το Πατριαρχείου, «προτροπή και αδεία» του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου Ζ΄ (1855-1860) 16 συνήλθαν στον πατριαρχικό ναό του Αγ. Γεωργίου για να εκλέξουν τον διάδοχο του Γρηγορίου Δ΄.
Πρώτος στον κατάλογο τοποθετήθηκε ο «πανιερώτατος και θεοπρόβλητος μητροπολίτης Σωζοαγαθουπόλεως» 17 Δωρόθεος, ο οποίος και εκλέχθηκε, δεύτερος ο Κύριλλος και τρίτος ο Ματθαίος, προφανώς ιερομόναχοι.
Το υπόμνημα εκλογής του Δωροθέου Σχολαρίου (23.9.1858).
+ Της αγιωτάτης Μητροπόλεως Δημητριάδος και Ζαγοράς απροστα-τεύτου διαμεινά/σης, άτε δη του εν αυτή αρχιερατεύοντος κυρ Γρηγορίου προς Κύριον εκδημή/σαντος και εις τας ουρανίους μονάς μεταστάντο, ημείς οι ενδημούντες αρχιερείς, προ/τροπή και αδεία του παναγιωτάτου και σεβασμιωτάτου ημών αυθέντου και δεσπότου, / του οικουμενικού πατριάρχου κυρίου κυρίου Κυρίλλου, συνελθόντες εν τω πανσέπτω / πατριαρχικώ ναώ του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του τροπαιοφόρου / και ψήφους κανονικάς προβαλόμενοι εις εύρεσιν και εκλογήν αξίου και αρμοδίου προ/σώπου του αναδεξομένου την αρχιερατικήν προστασίαν και ποιμαντικήν ράβδον της / αγιωτάτης αυτής Μητροπόλεως, πρώτον μεν εθέμεθα τον πανιερώτατον και θεο/πρόβλητον μητροπολίτην Σωζοαγαθουπόλεως, αγαπητόν ημών εν Χ(ριστ)ώ αδελφόν κύριον / Δωρόθεον, βον δε τον Κύριλλον και γον τον Ματθαίον, ών και τα / ονόματα κατεστρώθη εν τω δε τω ιερώ κώδικι της αγίας του Χ(ριστο)ύ Μεγάλλης Εκ/κλησίας εις ένδειξιν διηνεκή και παράστασιν μόνιμον.
Εν έτει σωτηρίω αωνη΄ κατά μήνα Σεπτέμβριον 23, επινεμήσεως γης.
+ ο Έφέσου Παΐσιος + ο Κυζίκου Ιωακείμ
+ ο Ηρακλείας Πανάρετος + ο Δέρκων Γεράσιμος
+ ο [- -] + ο [- -]
+ ο [- -] + ο [- -]
+ ο πρόεδρος Διδυμοτείχου Μελέτιος + ο [–] Σωφρόνιος
ΠΗΓΗ: Κωδ. Α/22 του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σ. 340.
Με βάση το υπόμνημα εκλογής του (23.9.1858) πρέπει να διορθωθεί η χρονολογία της σφραγίδας του, από 1856 σε 1858 19, η οποία αποτυπώθηκε με την επικύρωση ενός εγγράφου και έχει ως εξής: «Ο ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ 1856».
Ο Δωρόθεος αναφέρεται, στις 17.12.1859, στην επιγραφή ιστόρησης του νάρθηκα του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου, στον Αετόλοφο της Αγιάς 20. Στο αρχείο του Δάλλα υπήρχαν τρία έγγραφά του: ένα επιτίμιο των κατοίκων της Αθανάτης-Μελίβοιας, του έτους 1864, ένα έγγραφο με το οποίο αναθέτει σε λαϊκό τον διορισμό επιτρόπων στους ναούς της Αγιάς, του έτους 1866, και μια επιστολή προς τους προεστούς της Αγιάς περί ομονοίας, του έτους 1867 21. Στις 24-5-1866 υπέγραψε, στο Βόλο, ένα επιτροπικό με το οποίο διόρισε εφόρους στο σχολείο της γενέτειράς του Αμάραντο της Καλαμπάκας 18 & 22.
Μετά το 1874 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου και απεβίωσε, στις 29.6.1888.
Εκεί εξέδωσε τα εξής έργα:
α) Έργα και Ημέραι, Αθήναι 1877, β) Κλείς Πατρολογίας του Μigne και βυζαντινών συγγραφέων, Αθήναι 1879, γ) Ταμείον Πατρολογίας, Αθήναι 1883 23.
Το 1876 ίδρυσε την Δωροθέα Σχολή των Τρικάλων 24.
Δωροθέα Σχολή των Τρικάλων
Παραπομπές
17.- Στη Μητρόπολη Σωζοαγαθουπόλεως ανήκε ένα τμήμα της Αν. Θράκης και της Βουλγαρίας στις ακτές του Εύξεινου Πόντου.
18.- Βλ. Κ. Σπανός, Ο επίσκοπος Δωρόθεος Σχολάριος, ιδρυτής του σχολείου στο Αμάρανο της Καλαμπάκας, Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 5 (1983) 7.
19.- Βλ. Κώστας Λιάπης, Αρχειακά της Μονής Μεγα-Σωτήρα του «Μεγάλου» Αϊ-Γιώργη του Πηλίου, Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 4 (1983) 89.
20.- Βλ. Δημ. Κ. Αγραφιώτης, Ο Αετόλοφος και το Βαθύρεμα της Αγιάς (……), Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 10 (1986) 37.
21.- Βλ. Μιλτιάδης Δάλλας, Αρχείον Ιστορικόν, Θεσσαλικά Χρονικά, 5 (Αθήναι 1936) 242.
22.- Βλ. Κώστας Σπανός, Ο επίσκοπος ………….., ό.π., σ. 8-9.
23.- Βλ. Κώστας Σπανός, Ο επίσκοπος ………….., ό.π., σ. 7.
24.- Βλ. Έφη Γουγουλάκη, Η Δωροθέα Σχολή των Τρικάλων (1876-1976), Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 8 (1985) 9-13.
Εκτενέστερα για τον Δωρόθεο, βλ. Δημ. Γ. Καλούσιος, Δωρόθεος Σχολάριος, μητροπολίτης της πρώην Λαρίσης (2.2.1812-29.6.1888), Θεσσαλικά Σύμμικτα, Πρακτικά Α΄ Επιστημονικής Ημερίδας, Βόλος 8 Δεκ. 2001, Τρίκαλα –Βόλος 2004, 25-79.
Το υπόμνημα εκλογής του Δωροθέου στη Μητρόπολη Λάρισας (2.4.1870)
Μετά τον θάνατο του Στεφάνου Β΄ (20.3.1870), «προτροπή και αδεία» του πατριάρχη Γρηγορίου ΣΤ΄(1867-1871) 51, οι συνοδικοί αρχιερείς συνήρθαν στον πατριαρχικό ναό του Αγ. Γεωργίου και εξέλεξαν τον διάδοχο του.
Πρώτον στο κατάλογο έθεσαν τον μητροπολίτη της Δημητριάδας Δωρόθεο 52, ο οποίος και εκλέχθηκε, στις 2.4.1870.
«Διά τους εν τοις πρακτικοίς της Ιεράς Συνόδου κατ’ έκτασιν αναφεομένους λόγους», ο Δωρόθεος παραιτήθηκε «οικειοθελώς και τέλεον» αποχώρησε.
Ύστερα από αυτό, οι συνοδικοί αρχιερείς, «προτροπή και αδεία» του πατριάρχη Γρηγορίου ΣΤ΄ (1867-1871) 54 συνήρθαν στον πατριαρχικό ναό του Αγ. Γεωργίου και εξέλεξαν τον διάδοχόν του.
Πρώτον στον κατάλογο έθεσαν τον πρώην Βελισσού Άνθιμο αλλά εξέλεξαν παμψηφεί τον τρίτο στη σειρά, τον αρχιμανδρίτη και αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου Ιωακείμ, στις 26.11.1870.
+ Της αγιωτάτης Μητροπόλεως Λαρίσσης απροστατεύτου διαμεινάσης, άτε δη του εν αυτή αρ/χιερατεύοντος κυρ(ίου) Στεφάνου προς Κύριον εκδημήσαντος και εις τας ουρανίους μονάς μετα/στάντος, ημεις οι την Ιεράν Σύνοδον συγκροτούντες αρχιερείς, μετά την γενομένην συνο/δικώς πρότασιν και προβολήν των υποψηφίων των μάλλον καταλλήλων εις διαδοχήν της / επαρχίας ταύτης ήτοι των πανιερωτάτων και θεοπτροβλήτων μητροπολιτών Δημητριάδος / κυρ(ίου) Δωροθέου, Βελεγράδων κυρ(ίου) Ανθίμου και Πισσιδείας Κυρ(ίου) Καισαρίου, συνελθόντες / εν τω πανσέπτω πατριαρχικώ ναώ του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του / τροπαιοφόρου, προτροπή και αδεία του παναγιωτάτου και σεβασμιωτάτου ημών αυθέν/του και δεσπότου του οικουμενικού πατριάρχου κυρίου κυρίου Γρηγορίου, και ψήφους κανο/νικάς προβαλόμενοι, τη επικλήσει του παναγίου Πνεύματος, εις ανάδειξιν του εξ αυ/των αναδεξομένου την αρχιερατικήν προστασίαν και ποιμαντικήν ράβδον της α/γιωτάτης μητροπόλεως ταύτης, προεκρίναμεν δι’ απολύτου πλειονοψιφί(ας) τον πανιερώ/τατον και θεοπρόβλητον μητροπολίτην Δημητριάδος κύρ(ιον) Δωρόθεον. εφ’ ω εις διη/νεκή ένδειξιν και μόνιμον παράστασιν κατεστρώθη τα ονόματα αυτών εν τω/δε τω ιερώ κώδικι της αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
εν έτει σωτηρίω αωοω κατά μήνα Απρίλιον (2), επινεμήσεως ιγης.
+ ο Κυζίκου Νικόδημος + ο Χαλκηδόνος Γεράσιμος + ο Δέρκων Νεόφυτος
+ ο Τορνόβου Γρηγόριος + ο Δράμας Αγαθάγγελος + ο [- -]
+ ο Νύσσης Καλλίνικος + ο Γρεβενών Γεννάδιος
ΠΗΓΗ: Κωδ. Α/68 του Οικ. Πατριαρχείου, σ. 5.
51.- Βλ. Μαν. Ι. Γεδεών, Πατριαρχικοί …, σ. 623-624.
52.- Ο Δωρόθεος Σχολάριος εκλέχθηκε μητροπολίτης της Δημητριάδας στις 23.9.1858. Βλ. π. Νεκτ. Δρόσος, «Τα υπομνήματα εκλογής των μητροπολιτών Μελετίου, Γαβριήλ Β΄ , Γρηγορίου Δ΄, Δωροθέου και Γρηγορίου Ε΄ της Δημητριάδας (-.5.1841-2.4.1870)», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 48 (2005) 296-300.
53.- Ο Δωρόθεος Σχολάριος γεννήθηκε στο χωριό Αμάραντο της Καλαμπάκας, στις 2.2.1812. Περισσότερα γι’ αυτόν, βλ. Κώστας Σπανός, «Ο επίσκοπος Δωρόθεος Σχολάριος, ιδρυτής του σχολείου στο Αμάραντο της Καλαμπάκας», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 5 (1983) 7-13.
Επιμέλεια:
Νίκος Μουτσίκας
Επιστροφή
