H πόλη μας ήταν ανάμεσα στις πρώτες πέντε στην Ελλάδα και το πρώτο στο Θεσσαλικό χώρο που απέκτησαν ηλεκτρικό ρεύμα




Αρχές του προηγούμενου αιώνα

Συνεχώς στα Τρίκαλα δημιουργούνται καινούργιες βιοτεχνίες, βιομηχανίες και νέα επαγγέλματα, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική εξέλιξη της πόλεως...

Μπορεί να κτίζονται καινούργια σπίτια και καταστήματα και ν' ανοίγονται καινούργιοι δρόμοι, αλλά  η πόλη, τα βράδια, παραμένει εντελώς σκοτεινή...

Μόνο λίγα φανάρια είχε ο Δήμος σε ορισμένα κεντρικά σημεία.
Τα σπίτια και τα καταστήματα φωτίζονται με λάμπες πετρελαίου και ορισμένα με γκαζοκάντηλα.

Σταθμός στην εξέλιξη της πόλεως ήταν η κατασκευή (1903) και η λειτουργία τον ηλεκτρικού εργοστασίου του Σταματόπουλου, το 1906 τρία χρόνια αργότερα.

Πρώτη απόπειρα παροχής ηλεκτρισμού έγινε το 1903 επί δημάρχου Παναγιώτη Χατζηγάκη, με κάποιον επιχειρηματία Τσάκωνα, η οποία τελικά ακυρώθηκε, λόγω αδυναμίας τον εργολάβου.

Η σύμβαση αυτή προέβλεπε και την τοποθέτηση 300 δημοτικών λαμπτήρων (φανών) των 16 κηρίων.

Τελικά, μετά από λίγους μήνες, υπογράφεται άλλη σύμβαση με τον Βολιώτη επιχειρηματία, μηχανολόγο - ηλεκτρολόγο Μελέτη Σταματόπουλο, για την ηλεκτροδότηση της πόλεως, στην οποία προβλεπόταν, ο μεν δήμος να του παραχωρήσει δωρεάν οικόπεδο, ο δε Σταματόπουλος να τοποθετήσει 350 φανούς στην πόλη, των 16 κηρίων, και να το παραδώσει στην κυριότητα του δήμου μετά από 50 χρόνια λειτουργίας του.

Την σύμβαση αυτή την βελτίωσε ο μετέπειτα δήμαρχος Γ. Κανούτας.


Το εργοστάσιο κτίστηκε στην σημερινή παραποτάμια οδό Κανούτα, εκεί όπου σήμερα το Δημοτικό πάρκιγκ.

Στον χώρο λειτουργούσε άλλοτε (προ του 1881) τούρκικο καφενείο «πολυτελείας» και αργότερα με την απελευθέρωση το αρτοποιείο της εταιρίας Αγαθοκλή που είχε στην εκμετάλευση και τον Μύλο Αγαθοκλή ( ο γνωστός μύλος που αργότερα αγοράστηκε από τον Ματσόπουλο ο οποίος και δώρησε στο Δήμο)




Η εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 31-10-1903 γράφει:
"Αφίκετο από ημερών εις την πόλιν μας ο ανάδοχος του ηλεκτροφωτισμού της πόλεώς μας κ.κ. Μ. Σταματόπουλος όπως επιληφθή των πρώτων εργασιών όσοι απαιτούνται διά την εγκατάστασιν του εργοστασίου και εν γένει του ηλεκτροφωτισμού.

Ως είναι γνωστόν η σύμβασις περιλαμβάνει 350 φανούς των 16 κηρίων, η οποία ενεκρίθη καί υπό του υπουργείου.
Τελευταία ο δήμος ηγόρασε το οικόπεδο και το οίκημα του παρά τον ποταμόν αρτοποιείου της εταιρείας Αγαθοκλέους και το οποίον παρεχώρησεν εις τον εργολάβον δια να κάμη το εργοστάσιον συμφώνως προς την σύμβασιν".


Ήταν ένα από τα πέντε πρώτα  ηλεκτρικά εργοστάσια που κατασκευάστηκαν στις αρχές του αιώνα στην Ελλάδα και το πρώτο στο Θεσσαλικό χώρο.

Λειτούργησε 53 χρόνια, 1906 μέχρι το 1959, για να κατεδαφιστεί τελικά το 1975, με την προϋπόθεση να ανεγερθεί δημοτικό Θέατρο.

Έπρεπε να διατηρηθεί το κτίσμα με τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις, σήμερα θα αποτελούσε για την πόλη ένα βιομηχανικό μουσείο....

Ήταν ένα μνημείο που δεν έπρεπε να χαθεί, γιατί η προσφορά του, όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας τον, ήταν πάρα πολύ σημαντική για την εξέλιξη της πόλεως γράφει ο Νεκτάριος Κατσόγιαννος στο βιβλίο του "Tα Τρίκαλα τότε και τώρα"

Η λειτουργία του συνετέλεσε στο να δημιουργηθούν πολλές βιοτεχνίες και βιομηχανίες.






*Δεν μας είναι κατανοητός ίσως κάποιος να μπορέσει να μας διαφωτίσει στην ερμηνεία του πίνακα που δημοσιεύουμε (fatsimaremag@gmail.com & fatsimare@fatsimare.gr)


Το εργοστάσιο άρχισε να παράγει ρεύμα το 1906.

Η ευθύνη για την εγκατάσταση των στύλων που μετέφεραν το ρεύμα στην πόλη ήταν της εταιρίας.


Ήταν σιδερένιοι (δείτε με κλικ σε μεγέθυνση) και κατασκευάστηκαν στο μηχανουργείο του Σταματόπουλου στο Βόλο


Η «Ομόρρυθμος Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρία “Μ.Κ. Σταματόπουλου” Υιοί»


Το μηχανουργείο κατασκεύαζε επίσης γεωργικά μηχανήματα, αργότερα εξελίχθηκε σε μεγάλη βιομηχανία αλλά και σε πολεμική, ήταν αυτή που εξόπλισε τον Ελληνικό στρατό με αρκετά οπλικά συστήματα και οβίδες στον πόλεμο του 1940.   (Βλέπε ΕΔΩ)


Οι συμπολίτες  αποκαλούσαν τις λάμπες «κολοφωτιές»...!

Μπορεί η πόλη να απέκτησε ηλεκτρικό ρεύμα, ο δημοτικός φωτισμός όμως ήταν ανεπαρκής και συνεχώς υπήρχαν παράπονα και διαμαρτυρίες από τούς Τρικαλινούς, όπως διαβάζουμε σε σχόλια των εφημερίδων της εποχής εκείνης.


Και πώς να μην υπήρχαν, όταν οι λαμπτήρες ήταν των 16 κηρίων και δικαιολογημένα οι συμπολίτες τις αποκαλούσαν «κολοφωτιές».

Για να καταλάβετε μία συνήθης λάμπα δωματίου 60 watt είναι 70 κηρίων !
Δηλαδή, φώτιζαν κατά το 1/5 μιας μικρής λάμπας δωματίου...!
(Mία λάμπα 100 watt ισοδυναμεί περίπου με ένταση φωτισμού 105 κηρίων άρα η λάμπα 16 κηρίων ισοδυναμεί με 15 watt )
 

Τέλη καλοκαιριού του 1908 στα Τρίκαλα διοργανώνονται (αρχές Σεπτεμβίου) Πανελλήνιοι αγώνες στίβου παράλληλα με την ετήσια εμποροπανήγυρη.
 Η εφημερίδα "ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ", καλεί τον Δήμαρχο Κανούτα να... ξυπνήσει από την... χειμερία νάρκη του και να αυξήσει τον φωτισμό στην οδό Καλαμπάκας
(παραποταμίως τότε από πλατεία ως το Τρικκαίογλου στην "ΑΥΡΑ")




Τρεις μήνες μετά την πλημμύρα του Ληθαίου (το δημοσίευμα επάνω στην ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Σεπτ. του 1907) καταγγέλλεται από τον τύπο πως η κεντρική πλατεία και η γέφυρα στερείται φανών φωτισμού





Η κόντρα Χατζηγάκη - Κανούτα


Δήμαρχος όπως προαναφέραμε που οραματίστηκε και ξεκίνησε το έργο ήταν ο Παν. Χατζηγάκης (1889-1903).


Τον διαδέχθηκε ο "άσπονδος" πολιτικός εχθρός του Δημ. Κανούτας (1903-1907) στις εκλογές που έγιναν Νοέμβριο του 1903.

Ο Κανούτας αμέσως μετά την εκλογή του προσπαθεί να καταγγείλει την σύμβαση Δήμου - Σταματόπουλου αλλά δεν τα καταφέρνει.


Οι λόγοι της διαφωνίας του είναι η οικονομική κατάσταση του δήμου κυρίως, αλλά και επειδή θεωρεί πως πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή άλλων έργων όπως η ύδρευση και η κατασκευή του οδικού δικτύου της πόλεως που ήταν σε άθλια κατάσταση.



Save Save Save